1. Tranh chấp nuôi con dưới 36 tháng tuổi
Chào Luật sư, tôi và vợ tôi quyết định ly hôn sau 5 năm kết hôn, chúng tôi có 2 con chung, 7 tuổi và 18 tháng tuổi. Vợ tôi đi làm văn phòng lương không cao nên tôi muốn giành quyền nuôi cả 2 con, vì thu nhập của tôi cao hơn và bố mẹ tôi là công chức nghỉ hưu, có thời gian và cũng có điều kiện chăm cháu. Cho tôi hỏi vậy có được không? Xin cảm ơn.
Trả lời:
Căn cứ theo quy định tại Điều 81 Luật Hôn nhân và gia đình năm 2014 về việc trông nom, chăm sóc, nuôi dưỡng, giáo dục con sau khi ly hôn:
“1. Sau khi ly hôn, cha mẹ vẫn có quyền, nghĩa vụ trông nom, chăm sóc, nuôi dưỡng, giáo dục con chưa thành niên, con đã thành niên mất năng lực hành vi dân sự hoặc không có khả năng lao động và không có tài sản để tự nuôi mình theo quy định của Luật này, Bộ luật dân sự và các luật khác có liên quan.
2. Vợ, chồng thỏa thuận về người trực tiếp nuôi con, nghĩa vụ, quyền của mỗi bên sau khi ly hôn đối với con; trường hợp không thỏa thuận được thì Tòa án quyết định giao con cho một bên trực tiếp nuôi căn cứ vào quyền lợi về mọi mặt của con; nếu con từ đủ 07 tuổi trở lên thì phải xem xét nguyện vọng của con.
3. Con dưới 36 tháng tuổi được giao cho mẹ trực tiếp nuôi, trừ trường hợp người mẹ không đủ điều kiện để trực tiếp trông nom, chăm sóc, nuôi dưỡng, giáo dục con hoặc cha mẹ có thỏa thuận khác phù hợp với lợi ích của con.”
Trường hợp của bạn bạn không nói về việc vợ bạn có giành quyền nuôi con hay không. Nếu vợ chồng bạn thỏa thuận được bạn sẽ là người nuôi dưỡng cả 2 con thì bạn có thể đề xuất yêu cầu này khi ra Tòa. Pháp luật tôn trọng sự thỏa thuận của các bên, và phù hợp với lợi ích của con. Vậy nên nếu bạn và vợ của bạn có thỏa thuận với nhau để cho bạn trực tiếp nuôi con thì Tòa sẽ tôn trọng sự thỏa thuận đó và quyết định giao con cho bạn.
Trường hợp vợ bạn yêu cầu quyền nuôi 1 hoặc cả 2 con: Căn cứ theo quy định của Luật hôn nhân và gia đình năm 2014 thì con của bạn 18 tháng tuổi (dưới 36 tháng tuổi) thì vợ bạn sẽ là người được giao trực tiếp nuôi con sau khi ly hôn. Trừ trường hợp vợ bạn không có đủ khả năng để nuôi con bao gồm cả về tinh thần lẫn vật chất cho cháu, bạn phải đáp ứng đủ điều kiện tối thiểu nhất có thể để nuôi con sau khi ly hôn thì Tòa án mới giao con cho bạn trực tiếp nuôi. Các điều kiện xem xét gồm:
– Điều kiện kinh tế: thu nhập hàng tháng của bạn, điều kiện về chỗ ở,…;
– Môi trường sống: truyền thống gia đình, hoàn cảnh gia đình, các thành viên khác trong gia đình,…
– Quỹ thời gian dành cho con: của bạn, của các thành viên khác trong gia đình như ông bà có thời gian chăm sóc cháu,…
Và một số các điều kiện khác chứng minh rằng bạn có điều kiện tốt nhất để chăm sóc, giáo dục con. Đồng thời bạn cần chỉ ra vợ ( cũng như gia đình của vợ bạn) không đủ điều kiện để có thể chăm sóc, giáo dục tốt nhất cho con.
Căn cứ vào đó, Tòa án sẽ quyết định giao con cho bên có điều kiện tốt nhất để đảm bảo việc trông nom, chăm sóc, giáo dục con. Như vậy, bạn vẫn có thể được trực tiếp nuôi con dưới 36 tháng tuổi sau khi ly hôn nếu bạn thuộc trường hợp như trên.
Còn cháu 7 tuổi thì Luật quy định xem xét nguyện vọng của con ở với bố hay với mẹ, khi đó Tòa án sẽ có phương án giải quyết.
Trân trọng!
2.Trách nhiệm của vợ/chồng giành cho con cái sau khi ly hôn
Mặc dù không trưc tiếp chăm sóc, nuôi dưỡng con sau ly hôn nhưng người không không trực tiếp nuôi con sau ly hôn vẫn có các quyền và nghĩa vụ đối với con. Ngược lại, người có quyền trực tiếp nuôi con sau ly hôn cũng có các quyền và nghĩa vụ nhất định đối với người không trực tiếp nuôi con.
2.1.Quyền và nghĩa vụ của cha mẹ với con
– Cha, mẹ không trực tiếp nuôi con có nghĩa vụ tôn trọng quyền của con được sống chung với người trực tiếp nuôi.
– Cha, mẹ không trực tiếp nuôi con có nghĩa vụ cấp dưỡng cho con. Cha, mẹ có nghĩa vụ cấp dưỡng cho con chưa thành niên, con đã thành niên không có khả năng lao động và không có tài sản để tự nuôi mình trong trường hợp không sống chung với con hoặc sống chung với con nhưng vi phạm nghĩa vụ nuôi dưỡng con. Mức cấp dưỡng do người có nghĩa vụ cấp dưỡng và người được cấp dưỡng hoặc người giám hộ của người đó thỏa thuận căn cứ vào thu nhập, khả năng thực tế của người có nghĩa vụ cấp dưỡng và nhu cầu thiết yếu của người được cấp dưỡng; nếu không thỏa thuận được thì yêu cầu Tòa án giải quyết. Việc cấp dưỡng có thể được thực hiện định kỳ hàng tháng, hàng quý, nửa năm, hàng năm hoặc một lần. Các bên có thể thỏa thuận thay đổi phương thức cấp dưỡng, tạm ngừng cấp dưỡng trong trường hợp người có nghĩa vụ cấp dưỡng lâm vào tình trạng khó khăn về kinh tế mà không có khả năng thực hiện nghĩa vụ cấp dưỡng; nếu không thỏa thuận được thì yêu cầu Tòa án giải quyết. Khi có lý do chính đáng, mức cấp dưỡng có thể thay đổi. Việc thay đổi mức cấp dưỡng do các bên thỏa thuận; nếu không thỏa thuận được thì yêu cầu Tòa án giải quyết.
– Sau khi ly hôn, người không trực tiếp nuôi con có quyền, nghĩa vụ thăm nom con mà không ai được cản trở.
– Cha, mẹ không trực tiếp nuôi con lạm dụng việc thăm nom để cản trở hoặc gây ảnh hưởng xấu đến việc trông nom, chăm sóc, nuôi dưỡng, giáo dục con thì người trực tiếp nuôi con có quyền yêu cầu Tòa án hạn chế quyền thăm nom con của người đó.
2.2.Quyền và nghĩa vụ đối với người không trực tiếp nuôi con
– Cha, mẹ trực tiếp nuôi con có quyền yêu cầu người không trực tiếp nuôi con thực hiện các nghĩa vụ theo quy định tại Điều 82 của Luật này; yêu cầu người không trực tiếp nuôi con cùng các thành viên gia đình tôn trọng quyền được nuôi con của mình.
– Cha, mẹ trực tiếp nuôi con cùng các thành viên gia đình không được cản trở người không trực tiếp nuôi con trong việc thăm nom, chăm sóc, nuôi dưỡng, giáo dục con.
3.Tư vấn quyền nuôi con dưới 36 tháng tuổi khi vợ không có thu nhập ổn định
Câu hỏi: Em là vợ muốn ly hôn, con gái em mới có 18 tháng tuổi và em cũng không có nghề nghiệp gì ở thời điểm hiện tại, do khi kết hôn đến nay em ở nhà làm nội trợ và chăm con. Vậy em muốn hỏi là em có được quyền nuôi con không ạ ?
Trả lời:
Việc trông nom, chăm sóc, nuôi dưỡng, giáo dục con sau khi ly hôn được quy định tại Điều 81 Luật hôn nhân và gia đình 2014:
Điều 81. Việc trông nom, chăm sóc, nuôi dưỡng, giáo dục con sau khi ly hôn
- Sau khi ly hôn, cha mẹ vẫn có quyền, nghĩa vụ trông nom, chăm sóc, nuôi dưỡng, giáo dục con chưa thành niên, con đã thành niên mất năng lực hành vi dân sự hoặc không có khả năng lao động và không có tài sản để tự nuôi mình theo quy định của Luật này, Bộ luật dân sự và các luật khác có liên quan.
- Vợ, chồng thỏa thuận về người trực tiếp nuôi con, nghĩa vụ, quyền của mỗi bên sau khi ly hôn đối với con; trường hợp không thỏa thuận được thì Tòa án quyết định giao con cho một bên trực tiếp nuôi căn cứ vào quyền lợi về mọi mặt của con; nếu con từ đủ 07 tuổi trở lên thì phải xem xét nguyện vọng của con.
- Con dưới 36 tháng tuổi được giao cho mẹ trực tiếp nuôi, trừ trường hợp người mẹ không đủ điều kiện để trực tiếp trông nom, chăm sóc, nuôi dưỡng, giáo dục con hoặc cha mẹ có thỏa thuận khác phù hợp với lợi ích của con.
Theo Khoản 3 Điều 81 Luật hôn nhân và gia đình 2014 có hiệu lực từ 01/01/2015 thì con dưới 36 tháng tuổi được giao cho mẹ trực tiếp nuôi, trừ trường hợp người mẹ không đủ điều kiện để trực tiếp trông nom, chăm sóc, nuôi dưỡng, giáo dục con hoặc cha mẹ có thỏa thuận khác phù hợp với lợi ích của con. Như vậy, con bạn mới 18 tháng tuổi nhưng hiện tại bạn không có nghề nghiệp cũng là một trong những yếu tố để Tòa án làm căn cứ không giao con cho bạn trực tiếp nuôi. Tuy nhiên, nếu bạn đảm bảo được 2 yếu tố: điều kiện vật chất (gồm ăn, ở, sinh hoạt, học tập,…) và các điều kiện về tinh thần (gồm thời gian chăm sóc, dạy dỗ, giáo dục con; tình cảm dành cho con; điều kiện cho con vui chơi giải trí,…) thì bạn vẫn có quyền được trực tiếp nuôi con. Trong trường hợp bạn không đủ điều kiện trực tiếp nuôi con thì con sẽ được giao cho người bố nuôi. “Trong trường hợp xét thấy cả cha và mẹ đều không đủ điều kiện trực tiếp nuôi con thì Tòa án quyết định giao con cho người giám hộ theo quy định của Bộ luật dân sự.”
Trên đây là những tư vấn của chúng tôi về vấn đề của bạn. Cảm ơn bạn đã tin tưởng và lựa chọn công ty chúng tôi. Để được hỗ trợ thêm, bạn vui lòng gọi vào Hotline: 0911 999 029 – 0989 347 858 để được gặp Luật sư tư vấn.
Trân trọng!
Bộ phận Tư vấn Luật Hôn nhân và gia đình Công ty Luật Blue.
