1. Con dâu có được hưởng thừa kế theo pháp luật không?
Câu hỏi: Chào Luật sư, Luật sư cho tôi hỏi vấn đề về thừa kế như sau: Bố mẹ chồng tôi có 2 con là chồng tôi và em gái. Vợ chồng tôi ở với bố mẹ chồng, cô em gái lấy chồng khác tỉnh một năm về thăm bố mẹ tôi một đôi lần. Cách đây 2 năm Chồng tôi và bố mẹ gặp tai nạn, chồng và bố chồng mất chỉ còn mẹ chồng tàn tật do tôi chăm sóc 2 năm nay. Do tuổi già nên bà mới mất cách đây được hơn 3 tháng. Hôm nay cô em gái chồng về yêu cầu tôi phải dọn ra khỏi nhà vì nhà là tài sản của bố mẹ chồng tôi để lại, tôi là con dâu không được quyền gì. Tôi và chồng có 2 con 1 trai, 1 gái. Luật sư cho tôi hỏi tôi có được quyền chia di sản là ngôi nhà của bố mẹ chồng không? Tôi xin cảm ơn!
Trả lời: Chào bạn, cảm ơn bạn đã chia sẻ tới Luật Blue. Chúng tôi xin được trả lời câu hỏi của bạn như sau:
Bộ luật dân sự năm 2015 quy định tài sản của người chết để lại là di sản thừa kế. Thời điểm mở thừa kế là thời điểm người để lại di sản thừa kế chết. Di sản thừa kế có thể được chia theo di chúc hoặc chia theo pháp luật. Trường hợp của bạn, bố mẹ chồng mất không để lại di chúc thì di sản thừa kế sẽ được chia theo pháp luật.
• Hàng thừa kế thứ nhất gồm: vợ, chồng, cha đẻ, mẹ đẻ, cha nuôi, mẹ nuôi, con đẻ, con nuôi của người chết;
• Hàng thừa kế thứ hai gồm: ông nội, bà nội, ông ngoại, bà ngoại, anh ruột, chị ruột, em ruột của người chết; cháu ruột của người chết mà người chết là ông nội, bà nội, ông ngoại, bà ngoại;
• Hàng thừa kế thứ ba gồm: cụ nội, cụ ngoại của người chết; bác ruột, chú ruột, cậu ruột, cô ruột, dì ruột của người chết; cháu ruột của người chết mà người chết là bác ruột, chú ruột, cậu ruột, cô ruột, dì ruột; chắt ruột của người chết mà người chết là cụ nội, cụ ngoại.
Những người thừa kế cùng hàng được hưởng phần di sản bằng nhau. Những người ở hàng thừa kế chỉ được hưởng thừa kế, nếu không còn ai ở hàng thừa kế trước đó đã chết, không có quyền hưởng di sản, bị truất quyền hưởng thừa kế hoặc từ chối nhận di sản .
Trường hợp của bạn, nếu bố mẹ của bố mẹ chồng bạn không còn sống, bố mẹ chồng bạn không có con nuôi hợp pháp thì người được hưởng di sản thừa kế sẽ gồm chồng bạn và em chồng. Đó là hai người ở hàng thừa kế thứ nhất. Luật không có quy định con dâu được hưởng di sản thừa kế theo pháp luật của bố mẹ chồng, dù đó là người chăm sóc ông bà lúc ốm đau hay tàn tật.
Tuy nhiên chồng bạn chết cùng thời điểm của bố chồng, nên phần di sản thừa kế của bố mẹ chồng bạn cho chồng bạn sẽ được chia theo thừa kế thế vị cho hai con của bạn. Quy định của Luật về thừa kế thế vị như sau:
Điều 652 Bộ luật Dân sự năm 2015 quy địnhh: thừa kế thế vị sẽ xuất hiện trong trường hợp con của người để lại di sản chết trước hoặc cùng một thời điểm với người để lại di sản thì cháu được hưởng phần di sản mà cha hoặc mẹ của cháu được hưởng nếu còn sống, nếu cháu cũng chết trước hoặc cùng một thời điểm với người để lại di sản thì chắt được hưởng phần di sản mà cha hoặc mẹ của chắt được hưởng nếu còn sống.
Do đó ngôi nhà mà bạn đang ở sẽ được chia cho 3 người hưởng gồm em gái chồng ½; con trai bạn ¼, con gái bạn ¼. Nếu ai lấy nhà thì tính giá tiền tương ứng để trả cho phần của người còn lại.
Trân trọng!
2. Có được viết di chúc để lại toàn bộ tài sản cho con dâu được không?
Chào luật sư, Luật sư cho tôi hỏi bố chồng tôi có một căn nhà có giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, mẹ chồng mất từ lâu. Nay sức khỏe bố chồng tôi không tốt, bố muốn viết di chúc để tài sản cho tôi là con dâu có được không? Tôi xin cảm ơn.
Trả lời: Cảm ơn bạn đã gửi câu hỏi tới Luật Blue. Chúng tôi xin trả lời như sau:
Di chúc là sự thể hiện ý chí của cá nhân nhằm chuyển tài sản của mình cho người khác sau khi chết.
Người lập di chúc có quyền sau đây:
– Chỉ định người thừa kế; truất quyền hưởng di sản của người thừa kế.
– Phân định phần di sản cho từng người thừa kế.
– Dành một phần tài sản trong khối di sản để di tặng, thờ cúng.
– Giao nghĩa vụ cho người thừa kế.
– Chỉ định người giữ di chúc, người quản lý di sản, người phân chia di sản.
Như vậy thì truất quyền thừa kế là quyền của người lập di chúc.
Có thể hiểu, truất quyền thừa kế là việc người lập di chúc không muốn để lại di sản thừa kế của mình cho một người nào đó và ý chí này được ghi trong di chúc.
Ảnh minh họa (Nguồn: Internet)
Lưu ý: Di chúc muốn hợp pháp phải đảm bảo điều kiện luật định. Nếu di chúc không hợp pháp thì xem như nội dung truất quyền thừa kế trong di chúc xem như không có hiệu lực.
Căn cứ tại Điều 630 của Bộ luật dân sự năm 2015 quy định rất cụ thể về các điều kiện để di chúc hợp pháp như sau:
– Di chúc sẽ hợp pháp khi có đủ các điều kiện sau:
+ Người lập di chúc còn minh mẫn, sáng suốt trong khi lập di chúc, không bị lừa dối hay cưỡng ép để lại di chúc;
+ Nội dung của di chúc không được vi phạm các điều cấm của pháp luật; không được trái đạo đức xã hội và hình thức của di chúc không trái quy định của pháp luật;
– Về chủ thể thì di chúc của người từ đủ mười lăm tuổi đến chưa đủ mười tám tuổi phải lập thành văn bản và phải được cha, mẹ hoặc người giám hộ đồng ý về việc lập di chúc;
– Trường hợp di chúc của người bị hạn chế về thể chất hoặc của những người không biết chữ phải được làm chứng và lập thành văn bản, có công chứng hoặc chứng thực bản di chúc đó.
– Nếu di chúc bằng văn bản không có công chứng, chứng thực chỉ được coi là hợp pháp nếu đủ các điều kiện được quy định cụ thể như trên;
– Di chúc miệng được coi là hợp pháp nếu người di chúc miệng thể hiện ý chí cuối cùng của mình trước mặt ít nhất hai người làm chứng và ngay sau khi người di chúc miệng thể hiện ý chí cuối cùng thì người làm chứng ghi chép lại, cùng ký tên và điểm chỉ. Trong thời hạn 05 ngày làm việc kể từ ngày người di chúc miệng thể hiện ý chí cuối cùng thì di chúc phải được công chứng viên hoặc cơ quan có thẩm quyền xác nhận chữ ký hoặc điểm chỉ của người làm chứng.
Do đó trường hợp của bạn thì Bố chồng có thể viết di chúc để lại tài sản cho bất cứ ai, di chúc sẽ có hiệu lực nếu đáp ứng các điều kiện để di chúc có hiệu lực.
Trân trọng!
Trên đây là bài tư vấn của Luật Blue, mọi thắc mắc quý khách hàng xin vui lòng liên hệ số Hotline: 0911 999 029 – 0989 347 858 để được giải đáp.
